Mleko to pierwszy produkt żywnościowy z jakim stykamy się już od chwili narodzin. Mleko pozostaje jednym z głównych produktów żywnościowych z nami w zasadzie na całe życie- jemy płatki na mleku, przyrządzamy owsiankę na bazie mleka krowiego lub roślinnego, mleko dodajemy robiąc naleśniki, zabielamy nim zupy i sosy, wlewamy je do kawy, czasem zdarza się nawet wypić drinka na bazie mleka. Kuchnia bez mleka nigdy nie byłaby taka sama jak przedtem, ale co dokładnie o mleku wiemy?
Czym jest właściwie mleko? Co tak naprawdę znajduje się w mleku?
Mówiąc "mleko" mamy oczywiście najczęściej na myśli mleko krowie, dla trzeba nam wiedzieć, że to nie jedyny rodzaj tego produktu. Ale zanim o rodzajach mleka padnie słów kilka, scharakteryzujmy sobie czym jest to krowie mleko. Mleko to oczywiście wydzielina gruczołów mlecznych samic ssaków, w tym przypadku oczywiście krowy, choć pić można także bardzo cenne w wartości odżywcze mleko kozie oraz mleko owcze. Mleko opisać możemy jako biały i nieprzezroczysty płyn, który aż w 88% będzie się składał z wody, ok. 5% to laktoza i kolejno: 3,3% białko, 3,1% tłuszcz, 1% składniki mineralne oraz witaminy. W mleku znajdziemy więc takie składniki mineralne jak przede wszystkim wapń, magnez oraz potas, a także witaminy A, D, E, K i witaminy z grupy B.
Mleko spożywcze, czyli takie po jakie sięgamy na sklepowych pólkach to mleko po obróbce jakiej poddane zostało mleko surowe. Obróbka ta polega na czyszczeniu i normalizacji mleka, a także na homogenizacji i poddaniu go obróbce cieplnej - pasteryzacji lub sterylizacji UHT.
W sklepach spożywczych znajdziemy więc mleko pasteryzowane- mleko takie przechowuje się w lodówce przez maksymalnie kilka dni, może to być mleko chude lub tłuste, mleko UHT - to mleko, którego przed otwarciem nie trzeba przechowywać w lodówce i którego termin przydatności do spożycia to nawet kilka miesięcy oraz mleko ESL- extendet shelf life - jest to mleko poddane mikrofiltracji, posiada kilkutygodniowy termin do spożycia i trzeba je przechowywać w lodówce.
Mleko jakie wytwarzane jest w Polsce służy oczywiście nie tylko jako samo mleko do picia, ale wytwarza się na jego bazie wszelkie produkty nabiałowe jak śmietany i śmietanki, masło, twaróg, sery, jogurty, kefiry, maślanki, mleko w proszku, mleko zagęszczone, kazeina czy serwatka.
Co dokładnie znajdziemy w mleku? Zawartość popularnego mleka ze sklepu
Mleko to poza wodą przede wszystkim tłuszcz, a wśród rodzajów tłuszczu występujących w mleku znajdziemy nasycone kwasy tłuszczowe, krótko łańcuchowe kwasy tłuszczowe oraz nienasycone kwasy tłuszczowe. W sklepach możemy wybrać spośród mleka bardziej lub mniej tłustego- to tłuste będzie miało zawartość tłuszczu na poziomie 3,2%, ale jest nawet mleko zupełnie odtłuszczone, którego etykieta informuje o zawartości tłuszczy 0,0%. Trzeba jednak wiedzieć, że im mniej tłuszczu w mleku, tym mniej w nim cennych witamin. Najbardziej popularnym polskim mlekiem jest bez wątpienia mleko Łaciate z Mlekpolu - mleko to dostępne jest w wielu wariantach, jeśli chodzi o tłuszcz (od mleka 0,0% aż po Łaciate Junior o zawartości tłuszczu aż 3,8%).
Poza tłuszczem w mleku mamy dużą ilość wysokiej jakości białka, którego największą część (80%) stanowi bardzo cenny aminokwas- kazeina. Poza tłuszczem i białkiem w mleku znajdziemy także cukier laktozę, która poprawia wchłanianie wapnia, magnezu oraz fosforu do organizmu, a także wymienione właśnie składniki mineralne oraz pełną gamę witamin, do których zaliczymy: A, D, E oraz witaminy z grupy B. Średnia zawartość wapnia w mleku krowim wynosi 112 mg/100 g. Podobną ilość ma mleko owcze (118 g).
Po co pić mleko?
Pić czy nie pić? - oto jest pytanie, ponieważ na temat mleka narosło nam wiele różnych mitów. Niezależnie od nich i ich prawdziwości lub nie, dietetycy i eksperci zalecają picie mleka - zwłaszcza dzieciom, młodzieży oraz osobom w wieku podeszłym. Oto powody, dla których warto pić mleko:
- mleko to swoisty superfood, który zawiera w swoim składzie wiele cennych składników, o których już pokrótce pisaliśmy; warto powtórzyć, że mleko to kopalnia witamin i składników mineralnych, wśród których wyróżnimy np. witaminy z grupy B i witaminy A, D, E i K; mleko daje nam energię, a nawet pozwala zwiększyć produkcję czerwonych krwinek,
- mleko to świetne źródło wapnia - to zaleta szczególnie ważna dla dzieci, których układ kostny wciąż się tworzy i dla seniorów, których układ kostny jest słaby i potrzebuje regeneracji; jedna szklanka mleka to ok. 300 mg wapnia, a także dawka witaminy D odgrywającej ważna rolę i dla kości i dla układu nerwowego,
- mleko wspomaga pracę mózgu i układu nerwowego- wiąże się to i z zawartością wspomnianej witaminy D, ale także z obecnością witaminy B12 w mleku - witamina ta chroni komórki nerwowe przed degradacją, a nas przed wystąpieniem depresji lub demencji,
- mleko to świetne źródło białka budującego nasze mięśnie- szklanka mleka liczy około 8 g białka; białko zawarte w mleku jest białkiem wysokiej jakości oraz jest białkiem bardzo odpowiadającym na potrzeby ludzkiego organizmu.
Mleko w proszku - czy to prawdziwe mleko? Czym jest mleko w proszku?
Chodząc między półkami sklepowymi możemy natrafić na taki produkt jak mleko w proszku - co to jest i do czego się go używa? Mleko w proszku to po prostu mleko, które w procesach technologicznych zostało pozbawione wody - pierwszy raz uczyniono tak jeszcze w XIX wieku. Dziś mleko w proszku używane jest głównie do wytwarzania produktów mlecznych takich jak jogurty, serki, twarożki, ale stosuje się je także w procesie produkcji ciast, lodów, mlecznych deserów, a nawet batonów. My w domach także możemy z niego korzystać- mleko w proszku można dodać do kawy, można także upiec ciasto z jego dodatkiem. Największą zaletą takiego mleka jest jego długa przydatność do spożycia- nawet kilkuletnia. Cena mleka w proszku to zazwyczaj kilkanaście złotych za 200 - 300 g produktu.
Rodzaje mlek. Mleko roślinne, kozie i mleko bez laktozy
Ale tradycyjne mleko krowie i mleko w proszku to nie wszystko - w sklepach znajdziemy także mleko roślinne, mleko kozie i mleko bez laktozy.
Mleko roślinne to w rzeczywistości napoje mleczne, które produkowane są na bazie wody oraz nasion różnych roślin, w tym migdałów, owsa, jęczmienia, soi, ryżu czy kokosa. Mleko roślinne jest bardzo popularne wśród wegan i wegetarian, które wykluczają czasem całkowicie produkty odzwierzęce w swojej diecie. Na bazie mleka roślinnego można przyrządzić sycące owsianki, pyszne koktajle, a także egzotyczne zupy, sosy i dania typu curry.
Mleko kozie, jak nazwa wskazuje, pochodzi od kozy i uważane jest za zdrowsze od mleka krowiego oraz ekologiczne. Mleko kozie stanowi często podstawę diety małych dzieci i niemowląt, które mają alergię na białka mleka krowiego. Mleko kozie jest bowiem łatwiej strawić niż mleko krowie - mleko kóz zawiera bowiem mniej kazeiny i laktozy, w które bogatsze jest mleko krów.
Osoby nietolerujące laktozy mogą sięgać po mleko bez laktozy, które dziś dostaniemy w każdym markecie z dobrym asortymentem. Laktoza to złożony cukier składający się z glukozy i z galaktozy. Cukier ten nie u każdego łatwo się trawi, dlatego osoby mające z tym problem powinny sięgać po mleko bez laktozy dla lepszego samopoczucia.
Jakie mleko roślinne jest najzdrowsze?
Jednym z najzdrowszych rodzajów mleka roślinnego jest mleko sojowe. Jest to mleko znane już w minionych wiekach, a do Europy przywędrowało ono z Chin. Mleko sojowe jest lekkostrawne, świetnie służy diabetykom, obniża poziom cholesterolu we krwi, a nawet pomaga łagodzić objawy kobiecego PMS.
Ile szklanek mleka wypijać?
Instytut Żywności i Żywienia zaleca spożywanie co najmniej dwóch szklanek mleka lub przetworów mlecznych dziennie osobom dorosłym oraz 3 - 4 porcje dzieciom i młodzieży. American Academy oraz American Dietetic Association zaleca zaś pić dzieciom ok. 2-3 szklanek dziennie.
Gdzie w Krakowie kupić mleko kozie?
Mleko kozie jest stałym asortymentem sklepu albert fresh. Dowozimy zawsze świeże i najlepsze jakościowo produkty na terenie miasta Krakowa oraz 30 km od jego granic. Mleko kozie jakie dostępne jest w ofercie sklepu to produkt marki Danmis.
Czy produkty mleczne mogą chronić przed nowotworami?
Badania naukowe jednoznacznie wskazują, że tak. Produkty powstałe na bazie mleka - sery, jogurty, serwatka, maślanki, etc. - chronią głównie przed nowotworami piersi oraz jelita grubego.
